Asbestverleden

Gedurende een groot deel van de vorige eeuw werd asbest zowel in België als elders op ruime schaal toegepast omwille van zijn isolerende, hittebestendige en materiaalversterkende eigenschappen. Eternit was één van de vele ondernemingen die ooit asbest hebben verwerkt, met name in de productie van asbestcement. Asbestcement is slechts één van de vele toepassingen die ooit in België voorkwamen. Andere niet-Eternit gerelateerde toepassingen waren asbestremvoeringen in wagens, asbestisolatie rond verwarmingsleidingen, spuitasbest in de scheepsbouw en gebouwen, asbesttextiel, e.d.

In België waren in de vorige eeuw in de asbestcementproductie naast Eternit nog vijf andere producenten actief (Alfit, Coverit, JM Ballmat, Modernit en SVK). Daarnaast werd er op grote schaal asbestcement geïmporteerd.

Als gevolg van voortschrijdende wetenschappelijke inzichten werd in de loop van de vorige eeuw duidelijk dat asbestvezels bij inademing schadelijk kunnen zijn voor de gezondheid. Om die reden werd het gebruik van asbest in België strikter en strikter gereglementeerd en uiteindelijk in 1998 verboden. Eternit is na een overgangsperiode in 1997 gestopt met de productie van asbestcement-bouwmaterialen in België.

Ondanks het feit dat het gebruik van asbest in België en Europa inmiddels al geruime tijd verboden is, wordt onze samenleving vandaag nog steeds geconfronteerd met de gevolgen van het gebruik van asbest in vele verschillende toepassingen in het verleden.

Ook Eternit betreurt zeer dat, mede gezien de lange latentietijd (de tijd tussen de eerste blootstelling aan asbest en de diagnose) van gemiddeld bijna 45 jaar helaas nu nog mensen, waaronder voornamelijk (voormalige) werknemers, een mesothelioom ontwikkelen.

Op deze pagina vindt u een aantal veelgestelde vragen met daarbij in algemene zin de bijhorende antwoorden op basis van de thans (2013) aan ons bekende gegevens. De antwoorden beogen geenszins in alle opzichten volledig of uitputtend te zijn of ieder detail te bespreken. Voor verdere of meer gedetailleerde informatie kunt u zich wenden tot de bij een aantal antwoorden opgegeven bronnen dan wel uw eigen gemeente.

Asbest algemeen

Asbest komt van nature voor in de aardbodem en werd omwille van zijn brand- en hittebestendigheid massaal gebruikt in vele industrieën en beroepen, maar ook in huishoudtoestellen. Omwille van de gezondheidsrisico's geldt vandaag in de hele Europese Unie een verbod op het gebruik van asbest.

Asbest: een natuurlijk mineraal

Asbest is een verzamelnaam voor een groep van magnesiumhoudende silicaten met een vezelachtige structuur die van nature voorkomen in de aardbodem. Asbest wordt aangetroffen en ook nog steeds ontgonnen in met name Rusland en voorts voornamelijk in Brazilië, Canada, China, en Kazachstan.

De belangrijkste soorten asbest zijn wit asbest (chrysotiel), blauw asbest (crocidoliet) en bruin asbest (amosiet).

Specifieke eigenschappen asbest

Asbest heeft een aantal fysische en chemische eigenschappen die het product aantrekkelijk maakten voor industriële toepassing. Brand- en hittebestendig, isolatie voor temperatuur en elektriciteit, bescherming tegen chemische agressie en de vezelstructuur: dit alles zorgt ervoor dat asbest een bijzondere sterkte en ‘unieke’ eigenschappen bezit. Omwille van deze eigenschappen werd asbest veel gebruikt en in de vorige eeuw zelfs uit veiligheidsoogpunt aanbevolen door de overheid, met name voor brandbescherming in gebouwen (dit naar aanleiding van de ‘Innovation brand’ in Brussel waarbij 300 doden te betreuren vielen).

Unieke eigenschappen en massaal gebruik

Deze unieke eigenschappen hebben er toe geleid dat asbest massaal gebruikt werd door heel veel industrieën.
Enkele voorbeelden hiervan zijn:

Bescherming tegen hoge temperaturen, vb. Metallurgie
Bescherming tegen chemische agressie, vb. Chemische nijverheid
Auto-industrie (remvoeringen, koppelingen, dichtingen)
Isolatie van treinstellen
Scheepsbouw
Isolatie gebouwen (cfr Innovation) vb. Berlaymont, Financietoren, WTC
Brandwerende kledij
Sigarettenfilters
Wijn- en waterfilters
Huishoudtoestellen
Asbestcement (enige Eternit toepassing)

De vele toepassingen van asbest:

Industrie waar hitte moest ingedijkt worden

Auto's

Huizen

Golfplaten

Huishoudtoestellen zoals haardrogers

Huishoudtoestellen zoals strijkijzers

Schepen

Treinen en bussen

Isolatie van gebouwen

Petrochemie

De wijdverbreide toepassingen van asbest houden dan ook in dat naast de overheid (bijvoorbeeld Defensie), veel gekende bedrijven vroeger met asbest werkten: NMBS, Philips, General Electric, Kodak, BMW, Mercedes, Fiat, Saint-Gobain, Pirelli, Michelin, Ford, General Motors, Boeing, Siemens, Total, BP, Shell, ABB, Dupont, 3M, enz.

Soorten Asbesttoepassingen

In al de asbesttoepassingen wordt er met betrekking tot de kans op vrijkomen van asbestvezels een onderscheid gemaakt tussen enerzijds de hechtgebonden toepassingen en anderzijds de niet-hechtgebonden toepassingen. Het gezondheidsrisico ontstond immers alleen bij inademing van de asbestvezels. De kans waarin de vezels kunnen vrijkomen is dus heel beperkt.
Er zijn dus twee groepen van asbesttoepassingen:

Enerzijds hechtgebonden toepassingen waar de asbestvezels stevig verankerd zijn in het dragermateriaal. Dat is bijvoorbeeld het geval bij asbestcement (dé Eternit-toepassing), waar de asbestvezels stevig vastzitten in een cementmatrix.
Anderzijds ongebonden toepassingen waarbij de vezels nauwelijks verankerd zijn in het dragermateriaal zodat die vezels makkelijker vrijkomen als het materiaal verweerd is of bewerkt wordt. Dat was bijvoorbeeld het geval bij spuitasbest of asbestisolatie (leidingen, gebouwen,...) of lage densiteit isolatieplaten. Eternit heeft nooit spuitasbest geproduceerd.

Gezien de vele toepassingen van asbest en het massaal gebruik in vele industrieën en beroepen, werden volgens talrijke studies 25% van alle beroepsactieve mannen professioneel blootgesteld aan asbest in de jaren ’50 en ’60.

Maar naast het beroepsmatige, werd asbest ook op grote schaal gebruikt in het dagdagelijkse leven. Zo werd tot in de jaren 1970 asbest gebruikt in nagenoeg alle huishoudtoestellen waar de eigenschap van warmtebestendig te zijn belangrijk was (bijvoorbeeld haardrogers, broodroosters, enz).

Het probleem beperkt zich dus niet tot Eternit. Met 90% van de slachtoffers buiten de asbestcementindustrie, kan worden gesteld dat het om een breder maatschappelijk probleem gaat.

Welke ziektes kunnen veroorzaakt worden door asbest?

De gezondheidsrisico’s verbonden aan asbest doen zich voor bij inademing. Loutere aanraking of aanwezigheid van asbest houdt op zich geen risico in. Daarom zijn enkel metingen van asbestvezels in de lucht relevant met betrekking tot de vraag naar actuele blootstelling. Dat het risico loopt via inademing verklaart bijvoorbeeld waarom men steeds een onderscheid maakt tussen gebonden en niet-gebonden asbesttoepassingen. Inderdaad, de meest risicovolle toepassing is isolatie via spuitasbest (zoals in het Berlaymontgebouw) waar bijna zuivere asbest (+90%) gespoten werd op metalen structuren van gebouwen, schepen of treinstellen. Daarbij kwamen uiteraard veel vezels vrij, wat een hoog gezondheidsrisico inhield voor de arbeiders. Eternit heeft nooit spuitasbest geproduceerd, wel asbestcement. In deze laatste toepassing zijn de vezels gebonden in het materiaal (cement) en maken 10 à 15% (versus 90% spuitasbest) van het materiaal uit.

De gezondheidsrisico’s verbonden aan de activiteiten van Eternit deden zich dus voornamelijk voor tijdens de productie, wat verklaart dat de overgrote meerderheid van de slachtoffers ex-werknemers zijn. Dit maakt de problematiek voor ons ook bijkomend moeilijk aangezien de slachtoffers voornamelijk vroegere collega’s zijn. Dit wil niet zeggen dat als familieleden van een werknemer of iemand uit de omgeving ziek zou worden, dit niet even schrijnend is.

Zijn er in België voorzieningen getroffen voor asbestslachtoffers?

Het wijd verbruik van asbest in vele sectoren en beroepen (zoals hierboven uiteengezet) heeft ervoor gezorgd dat in de jaren '50 en '60 een kwart van alle beroepsactieve mannen in hun job aan asbest werden blootgesteld. Daarnaast werden ook mensen blootgesteld in de privésfeer (zie hierboven).

Op basis van diverse onderzoeken en beschikbare cijfers in diverse landen weet men dan ook dat meer dan 90% van de asbestslachtoffers niets met de asbestcementindustrie te maken heeft. Dit is de industrie waarin Eternit actief was. In België waren er naast Eternit nog 5 andere asbestcementbedrijven actief.

Dit wil echter niet zeggen dat Eternit geen slachtoffers te betreuren heeft onder haar voornamelijk (ex-)werknemers en/of dat elk slachtoffer er geen te veel is.

Asbest is dan ook een ruim maatschappelijk probleem. In 2006 werd dan ook naast het bestaande Beroepsziekte systeem (FBZ) een Schadeloosstellingfonds voor alle asbestslachtoffers in België ingevoerd. Het feit dat dit Fonds gezamenlijk wordt gefinancierd door de overheid, door alle bedrijven en door de zelfstandigen is dan ook terug te brengen op deze gevolgen in diverse sectoren en beroepen.

Volgens alle studies in binnen-en buitenland (incl. de recente cijfers van dit Asbestfonds (2007-2012)) is 80% van de mesothelioomslachtoffers veroorzaakt door beroepsmatige blootstellingen. Blootstelling door het gemiddeld meer dan 45 jaar (cfr. latentietijd mesothelioom bedraagt gemiddeld 45 jaar) geleden wonen in de buurt van een asbestverwerkend bedrijf zou in België verantwoordelijk zijn voor 1,8% van de slachtoffers.

Neen.

Toen het een wetenschappelijk gegeven werd dat blootstelling aan asbest risico’s kon inhouden voor de gezondheid hebben zowel de bedrijven als de overheid een reeks van preventieve en beschermende maatregelen ingevoerd. De eerste asbestwetgeving in België dateert van 1978. Deze eerste wetgeving, maar ook de wetgeving daarna was gebaseerd op voornamelijk het terugdringen van de blootstellingsniveau’s.
In dit verband is het verslag van Professor Gilson (met betrekking tot beroepsmatige blootstellingen - 1977) aan de Europese Commissie relevant waarin hij stelt dat alle asbestgerelateerde ziektes dosisafhankelijk zijn. Er was dus geen vraag voor een asbestverbod. De inzichten en aanbevelingen zouden in de daarop volgende jaren en zelfs decennia grondig evolueren.

In 1998 legde de Belgische overheid een asbestverbod op voor een lange lijst van toepassingen (poeders, verven, vernissen, asbestcement…). Voor asbestcement ging dit verbod in op 1 oktober 1998. Eternit stopte in 1997 met het gebruik van asbest in de productie.

In 2001 werd in België, in uitvoering van een Europese Richtlijn, een algemeen verbod uitgevaardigd op het produceren, gebruiken en het op de markt brengen van alle toepassingen van asbest. Er werden wel nog enkele uitzonderingen gemaakt. Zo gold er tot 2005 een uitzondering voor speciale dichtingen en bekledingen in industriële processen en installaties.

Sinds 1 januari 2005 geldt in de gehele Europese Unie een verbod op verbruik, gebruik en handel in alle asbestsoorten. Het voorgaande kan natuurlijk niet wegnemen dat zich in België nog veel asbest bevindt, dat in het verleden op toegestane wijze (o.m. in gebouwen, stallen en schuren) is toegepast.

Eternit en asbestcement

Welke rol speelde Eternit, hoe asbest verwijderen en tot wie je te wenden bij een vermoeden van asbest. Op deze vragen bieden we je hier een antwoord.

Eternit hield zich slechts met één toepassing bezig, namelijk de productie van asbestcement waarmee verschillende producten werden gefabriceerd (zoals bijvoorbeeld leien, golfplaten, vlakke platen, buizen, etc...). Asbestcement is een hechtgebonden toepassing, vrijwel steeds bestaande uit 85 à 90% cement en 10 à 15% asbestvezels. Deze vezels zitten vast verankerd in de cementmassa en vervullen dezelfde rol als staal in gewapend beton . De vezels kunnen dan ook moeilijk loskomen, tenzij dergelijke asbestcementproducten worden bewerkt (zagen, slijpen, boren, etc) of anderszins agressief worden beschadigd.

Asbest heeft een biopersistente minerale silikaat-structuur. De vezels die vandaag door Eternit in vezelcement worden gebruikt hebben echter een organische koolstof-structuur. Zo bestaat cellulose uit koolhydraten en is de chemische structuur van polyvinyl alcohol (PVA) zeer verwant aan deze van polyethyleen en polypropyleen (gewone plastic soorten). Deze organische vezels worden door geen enkel in dat opzicht gezaghebbende wetenschappelijk instituut (bv. IARC, MAK Kommission, HSE, NTP)* beoordeeld als kankerverwekkend of verdacht-kankerverwekkend.

Al deze instituten hebben wereldwijd groot wetenschappelijk gezag en zijn gespecialiseerd in het beoordelen van stoffen met betrekking tot eventuele carcinogeniteit (al deze instituten) of het bepalen van beroepsmatige blootstellingslimieten (MAK Kommission en HSE).

De hiervoor bedoelde stoffen worden allen reeds meer dan 50 jaar industrieel gebruikt. De classificatie van vezels door internationale of nationale wetenschappelijke instituten is gebaseerd op laboratoriumtests en epidemiologische studies.

* IARC: Internationaal Agentschap voor kankeronderzoek van de wereldgezondheidsorganisatie (WHO). MAK Kommission : Wereldbekend College van Duitse experten in de toxicologie. HSE : Health and Safety Executive (adviesorgaan van de Britse overheid). NTP : National Toxicology Program (adviesorgaan van de Amerikaanse overheid).

Toepassingen van hechtgebonden asbestcement die zich in goede staat bevinden, verder niet worden bewerkt en die niet onderhevig zijn (geweest) aan langdurige invloeden van weer en wind, leveren volgens de huidige inzichten geen gevaar op. Aldus binnen toegepaste asbestcement in goede staat hoeft dan ook niet verwijderd te worden volgens de overheid. In bepaalde gevallen kan men zelf overgaan tot het verwijderen van bestaande asbestcementtoepassingen, doch dan moet men bepaalde veiligheidsmaatregelen in acht nemen (Voor verwijdering zie de vraag: Hoe kan asbestcement veilig verwijderd worden?).

In 2014 heeft onderzoek in Nederland uitgewezen dat met name oudere asbestcementdaken (20 jaar en ouder) door de invloeden van weer en wind en van sterke temperatuurwisselingen (vorst e.d.) kunnen gaan verweren, ten gevolge waarvan erosie en beschadigingen aan het ac-materiaal kunnen ontstaan en bijv. asbestvezels vrij kunnen komen, via regenwater kunnen wegspoelen en op en in de bodem (tot 10 cm diep) rond het asbestcementdak terecht (kunnen) komen. Indien die daken via intacte en goed functionerende dakgoten zijn uitgerust met een goede afwatering waarbij al het regenwater wordt opgevangen en niet op de bodem terecht kan komen, bestaat er weinig risico dat er via de grond inloop en/of inwaai van asbestvezels kan optreden. Er kan echter wel een blootstellingsrisico ontstaan wanneer, bij gebreke van een goede afwatering van de asbestcementdaken, het regenwater de asbestvezels en/of –restanten op of bij de directe inlooproute naar woningen on andere binnenruimten terecht doet komen en aldus het risico van het naar binnen lopen en daarmee (meestal lage – TNO 2010) blootstelling ontstaat.

bron: www.asbestinfo.be

Als asbest niet-hechtgebonden is, kunnen er gemakkelijk asbestvezels vrijkomen.

Niet-hechtgebonden asbest moet daarom steeds door een erkend verwijderaar verwijderd worden.

Hechtgebonden asbest in goede staat mag door u of een aannemer verwijderd worden. Stofvorming moet echter altijd vermeden worden.

Alles dat stof veroorzaakt ook al is het minimaal, maakt asbestvezels los. Daarom is het gebruik van mechanische werktuigen met grote snelheid (bv. boor- en schuurmachines) en hogedrukreinigers of ontmossers wettelijk verboden.

Voorzorgsmaatregelen bij verwijderen van hechtgebonden asbest (wettelijk verplicht)

Vermijd stof door het materiaal te bevochtigen of te fixeren
Demonteer asbestelementen één voor één met de hand (losschroeven, losmaken) en probeer niet te breken
Maak gebruik van handwerktuigen (bv. schroevendraaier, klauwhamer)
Gooi asbestelementen niet naar beneden, maar breng ze voorzichtig naar de begane grond (bv. via een hoogtewerker)
Gebruik een stofmasker beschermingsklasse “FFP3” en zorg dat het goed aansluit
Gebruik een wegwerpoverall. Doe hem buiten uit en spoel ook schoenen buiten af
Sla buiten de gedemonteerde asbesttoepassingen afzonderlijk op en bevochtig (of dek af)
Voer zo snel mogelijk af
Asbest binnenshuis
- Maak achteraf alles schoon met water en gooi dweilen, doeken,...nadien weg
- Verlucht goed
Asbest buitenshuis:
- Sluit ramen en deuren
- Schakel het ventilatiesysteem uit

Bron: www.asbestinfo.be

Hechtgebonden toepassingen in goede staat mag u zelf met de nodige voorzorgsmaatregelen verwijderen. U kunt ook beroep doen op een aannemer. Werk dan steeds met iemand die opgeleid is om asbestcement te verwijderen (vraag naar het opleidingsattest "eenvoudige handelingen met asbest").

Niet-hechtgebonden toepassingen en sterk beschadigde, verweerde of moeilijk te verwijderen hechtgebonden toepassingen moeten verwijderd worden door een erkend asbestverwijderaar.

Hechtgebonden toepassingen in goede staat: particulier of aannemer. Een aannemer mag enkel eenvoudige handelingen uitvoeren met een minimale vezelverspreiding. Werk steeds met iemand met een opleidingsattest voor "eenvoudige handelingen met asbest".

Niet-hechtgebonden toepassingen en sterk beschadigde, verweerde of moeilijk te verwijderen hechtgebonden toepassingen moeten verwijderd worden door een erkend asbestverwijderaar.

Zonder gespecialiseerde kennis en uitrusting is de kans reëel dat er belangrijke hoeveelheden asbestvezels in de omgevingslucht terechtkomen. Er wordt gewerkt met ademhalingsapparatuur en binnen in een hermetisch afgesloten omgeving in onderdruk.

Wanneer het echter sterk verweerd of moeilijk te verwijderen asbestcement betreft, dan moet u beroep doen op een gespecialiseerde firma. Sterk verweerd of moeilijk te verwijderen asbestcement kan u niet zelf op een veilige manier afbreken. Zonder gespecialiseerde kennis en uitrusting is de kans reëel dat er bij beschadiging of manipulatie substantiële aantallen asbestvezels in de omgevingslucht terechtkomen. U stelt uzelf dan bloot aan onnodige risico's. Doe in dergelijke gevallen dus een beroep op een gespecialiseerde firma.

Lage densiteit asbestcementplaten die men bv. in brandwerende toepassingen terugvindt moet men altijd door een gespecialiseerde firma laten verwijderen.

De gegevens van alle erkende asbestverwijderaars vindt u op de website van de Federale Overheidsdienst voor Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. U kunt de lijst ook opvragen via het telefoonnummer 02 233 45 93.

Bron: www.asbestinfo.be

Ontmossen van een asbestcementen dak met een hogedrukreiniger of roterende borstels mag niet.

Er is geen veilig en milieuvriendelijk alternatief voor het ontmossen van asbesthoudende dakbedekkingen. Alle bewerkingen maken ook asbestvezels los.

Het enige wat u kunt doen, is het mos op uw dak laten zoals het is of de dakbedekking vervangen door een nieuw materiaal.

Bron: www.asbestinfo.be

U mag oude asbesttoepassingen niet hergebruiken.

Bv. oude asbestcementen platen van uw garagedak mag u niet opnieuw gebruiken voor een kippenhok.

Eternit stopte in 1997 volledig met de productie van asbestcementproducten. Hieraan ging een overgangsperiode vooraf. Hieronder een tabel met datum van asbestvrije introductie in ons gamma en eventuele opmerkingen. Asbestvrije vezelcementproducten zijn meestal herkenbaar aan een "NT" vermelding. Ook labo-onderzoek door een erkend laboratorium kan definitief uitsluitsel geven. In de betonpannen en/of kleipannen (i.e. een nieuwe technologie) van Eternit werd er nooit asbest gebruikt.

Product	Introductiedatum	Opmerkingen
Leien	Eerste verkoop van asbestvrije leien vanaf 1988. Alle leien die geproduceerd werden sinds 1996 zijn asbestvrij.	Formaat 60 x 40, 60 x 32, 45 x 32 hebben nooit asbest bevat.
Golfplaten	Eerste verkoop van asbestvrije golfplaten vanaf 1988. Alle golfplaten die geproduceerd werden vanaf 1997 zijn asbestvrij.	Golfplaten met een veiligheidsstrip zijn steeds asbestvrij.
Bloembakken	Bloembakken die geproduceerd werden vanaf 1985 zijn asbestvrij.
Lage densiteit vlakke platen voor brandbescherming	Lage densiteit vlakke platen die geproduceerd werden vanaf 1986 zijn asbestvrij.
Onderdakplaten	Onderdakplaten die geproduceerd werden vanaf 1994 zijn asbestvrij (onder de naam Menuiserite).
Glasal	Eerste verkoop van asbestvrije Glasal platen vanaf 1986. Alle Glasal platen die geproduceerd werden vanaf 1994 zijn asbestvrij.	Plaatdikte 4,5 en 7,5 mm zijn steeds asbestvrij.
Granitex	Eerste verkoop van asbestvrije Granitex platen vanaf 1986. Alle Granitex platen die geproduceerd werden vanaf 1994 zijn asbestvrij.	Plaatdikte 4,5 en 7,5 mm zijn steeds asbestvrij.
Eterspan	Eerste verkoop van asbestvrije Eterspan platen vanaf 1985. Alle Eterspan platen die geproduceerd werden vanaf 1986 zijn asbestvrij.

In Vlaanderen kan asbestcementafval door aannemers gestort worden op een erkende stortplaats. Particulieren kunnen terecht op het gemeentelijke containerpark. In Wallonië wordt asbestcementafval grotendeels verwerkt door private sorteerbedrijven. Particulieren kunnen er soms ook terecht op het gemeentelijke containerpark.

Voor specifieke informatie over waar men terecht kan met asbestcementafval kan het best contact worden opgenomen met:

In het Vlaamse Gewest: OVAM - tel: 015 28 42 84
In het Waalse Gewest : Office Régional Wallons des Déchèts - tel: 081 33 65 75
In het Brussels Gewest: Brussels Instituut voor Milieubeheer - tel: 02 775 75 75

Het is aangewezen het afval te bevochtigen of af te dekken voor transport of gebruik te maken van een bigbag of een containerbag als het rechtstreeks naar een stortplaats gaat.

Asbestcementdraailingen (draaisel) is een afvalstof afkomstig van de productie van asbestcementbuizen die voorkomt onder de vorm van een compacte harde massa op basis van cement en sterk lijkt op verbeterd zand (stabilisé). Dit afval ontstond destijds bij de vroegere productie van asbestcementbuizen, namelijk een residu dat vrij kwam bij de afwerking wanneer men de uiteinden van asbestcement buizen afdraaide om ze aan elkaar te kunnen koppelen.

Asbestcementdraailingen werden gebruikt om erven en paden te verharden of bij funderingen. Dit is vaak het geval geweest in Kapelle-op-den-Bos en in verschillende omliggende gemeenten.

(Zie ook volgende vraag)

Het feit dat asbestcementdraailingen op uw eigendom aanwezig zijn stelt op zich geen gezondheidsrisico, voorzover deze steeds voldoende afgedekt zijn. Asbestcementdraailingen moeten dus steeds afgedekt zijn. Asbest kan schadelijk zijn bij inademing. In het geval dat u bij werkzaamheden aan een oprit, pad, toegangsweg ... asbestcementdraailingen onder de verhardingslaag aantreft of indien deze bloot aan de oppervlakte liggen, neemt u best dadelijk contact op met de OVAM op het nummer 015 284 284 of info@ovam.be. In afwachting van de verwijdering dient u de abestcementdraailingen opnieuw af te dekken. Indien u de asbestcementdraailingen noodgedwongen dient te verwijderen, moet dit gebeuren met de nodige voorzorgen volgens de code van goede praktijk opgesteld door de OVAM.

(Zie ook volgende vraag.)

Asbestcementdraailingen (zie vraag hierboven) werden in het verleden veelvuldig gebruikt op het grondgebied van Kapelle-op-den-Bos en ook in verschillende omliggende gemeenten.

In 2004 is de OVAM samen met de gemeenten Kapelle-op-den-Bos en Willebroek en met Eternit het "Project asbestcementdraailingen" gestart. Het eerste project liep tot 2008. In 2009 startte de OVAM een vervolgproject in 27 gemeenten dat afgerond werd in 2011. Zowel in het eerste (2004-2009) als in het tweede project (2009-2011) asbestcementdraailingen werd gestart met een grootschalige communicatiecampagne in de betrokken gemeenten. Aan de bewoners werd een oproep gelanceerd om het vermoeden van de aanwezigheid van asbestcementdraailingen aan te melden (inventarisatiefase). Alle aangemelde terreinen werden onderzocht op de aanwezigheid van asbestcementdraailingen. Hechtgebonden asbestcement plaatmateriaal kwam niet in aanmerking voor het project. In totaal saneerde de OVAM circa 660 percelen. Het onderzoek en de eventuele sanering van hun terrein gebeurden voor de eigenaars geheel kosteloos.

Particulieren en bedrijven uit de betrokken gemeenten kunnen ook nu nog de aanwezigheid van asbestcementdraailingen aanmelden bij de OVAM via het aanmeldingsformulier op de website van de OVAM (http://www.ovam.be) of via de milieuambtenaar van uw gemeente. Ook verharde terreinen komen in aanmerking. Via nieuw afgesloten raamcontracten kan de OVAM nog tot minimaal 2016 bijkomende aangemelde percelen onderzoeken en saneren. Het is aangewezen om van deze mogelijkheid gebruik te maken zelfs wanneer de asbestcementdraailingen afgedekt zijn. De OVAM voorziet immers dat ook in die gevallen men een aanvraag kan richten.

Voor meer inlichtingen kunt u zich wenden tot de OVAM via telefoon: 015 284 284 of e-mail: info@ovam.be

Asbestbeleid

Wij betreuren dat het gebruik van asbest in het verleden heeft geleid tot betreurenswaardige gevolgen. Vandaar ook hebben wij vanuit onze maatschappelijke verantwoordelijkheidsvisie een beleid opgesteld dat gestoeld is op meerdere pijlers: erkenning en vergoeding van slachtoffers, vermijden van blootstelling en steun aan wetenschappelijk onderzoek.

Zoals bekend had Eternit, aanvullend bij de regeling van het FBZ, zelf sinds 2000 reeds een eigen regeling uitgewerkt voor mesothelioomslachtoffers. Voor zover bekend is Eternit overigens het enige bedrijf dat op eigen initiatief reeds in zo’n aanvullende regeling voorzag. In 2006 hebben de overheid, de werknemersvertegenwoordigers- en de werkgeversvertegenwoordigers beslist om een asbestfonds op te richten . Op dat ogenblik werd België één van de weinige landen in de wereld waar niet alleen beroepsslachtoffers , maar ook anderen terecht konden. De slachtoffers zijn daarenboven niet afhankelijk van het feit of hun werkgever en/of de aansprakelijke nog bestaat. Ook werd er dus een gelijkheid tussen slachtoffers ingebouwd.

Na de inwerkingtreding van dit asbestfonds heeft Eternit in datzelfde jaar met de vrijgekomen middelen een bedrijfsspecifieke CAO afgesloten die verschillende punten omvat (vb psychologische ondersteuning, uitstapregeling 55 jaar,vergoeding ,..)

Eternit heeft het gebruik van asbest in 1997 volledig stopgezet.

Er werd ook een heel programma opgezet waarbij haar productie eenheden worden gesaneerd.

Eternit heeft ook een asbeststort in Tisselt dat afgedekt en afgesloten werd in overeenstemming met de eisen van OVAM. Eternit heeft daarnaast al haar terreinen die met asbest(cement) werden opgehoogd in kaart gebracht in samenspraak met bodemsaneringsdeskundige MAVA. Deze worden gemonitord (visuele inspecties en luchtmetingen) . De recente metingen uitgevoerd door het onafhankelijk laboratorium bevestigden dat er geen asbestvezels in de luchtstalen zaten. Voor wat metingen betreft moet een onderscheid gemaakt tussen lucht- en grondanalyse . Asbestziekten ontstaan immers door inademing en blootstelling via de lucht en niet door de loutere aanwezigheid van asbest(cement) in de grond.

Ook werkt Eternit samen met de lokale overheden en OVAM mbt saneringen van asbestdraailingen op particuliere terreinen en dit sinds 2004. In dit kader werden door OVAM intussen al meer dan 1.800 terreinen geïnspecteerd en meer dan 660 gesaneerd. Wij zullen deze problematiek ook in de toekomst nauwgelet blijven opvolgen. OVAM pakt deze saneringen professioneel aan en doet ook trouwens nauwgezet luchtmetingen tijdens deze werken.

Eternit biedt sinds verscheidene jaren ondersteuning aan wetenschappelijk onderzoek, o.m. van de Universiteit Gent Departement Thoracale Oncologie, dat gericht is op betere diagnose- en behandelingstechnieken voor mesothelioom. Ook (ex)werknemers van Eternit werken mee aan dit onderzoek.

Daarnaast heeft Eternit samen met haar moedervennootschap Etex aan de Belgische Stichting tegen Kanker een bedrag van 3 miljoen EUR (gespreid over 4 jaar) ter beschikking gesteld voor het onderzoek naar asbestziekten.